काठमाडौं। सिरियास्थित इरानी दूतावासमा भएको आक्रमणपछि इरान र इजरायलबीच तनाव बढेको छ। इजरायललाई दोष लगाइएको यस हमलामा ११ इरानी सैनिक मारिएका थिए। यसपछि गत शनिबार इरानले इजरायलमाथि मिसाइल र ड्रोन आक्रमण गरेको थियो। इजरायलले यो कार्यको कडा प्रतिक्रियाको चेतावनी दिएको छ।

यही तनावका बीच विश्वका देशहरू पक्ष विपक्षमा विभाजित हुन थालेका छन्। बेलायतले इजरायललाई हतियार निर्यात जारी राख्ने बताएको छ। यो बढ्दो तनावको बीचमा दुवै देशले आफ्नो सैन्य क्षमता पनि प्रदर्शन गरिरहेका छन्।

इरान र इजरायलबीच कसको सेना बलियो छ ?

ग्लोबल फायर पावर अर्गनाइजेसनले उनीहरूको हालको उपलब्ध फायरपावरको आधारमा देशहरूको रैंकिंग जारी गर्दछ। यो र्याङ्किङ देशको पावर इन्डेक्स स्कोर निर्धारण गर्न ६० भन्दा बढी कारकहरू प्रयोग गरी गरिन्छ।

२०२४ को लागि जारी ग्लोबल फायर पावर रैंकिंग अनुसार, इरानको सैन्य क्षमता संसारमा १४औं ठूलो हो। यसको पावर इन्डेक्स स्कोर ०.२२६९ मा अनुमानित छ। यसमा ०.००००० को अंकलाई ‘उत्तम’मानिन्छ।

अर्कोतर्फ, इजरायलको सैन्य क्षमतालाई हेर्दा, यसको सेना विश्वमा १७औं स्थानमा छ। इजरायलको पावर इन्डेक्स स्कोर ०.२५९६ छ।

सेना कति छन् ?

८७ मिलियन जनसङ्ख्या भएको इरानमा ५६ प्रतिशत अर्थात ४९ करोड जनशक्ति छ। इरानको सेनामा सैनिकको संख्या ११ लाख ८० हजार छ। तीमध्ये ६.१० लाख सक्रिय सैन्य कर्मचारीहरू छन्, जबकि ३.५० लाख रिजर्भ कर्मचारीहरू छन्। इरानमा २।२० लाख अर्धसैनिक, ४२ हजार वायुसेना, ३.५० लाख सैनिक र १८.५ हजार नौसैनिक छन्।

अर्कोतर्फ इजरायलको जनसंख्या ९० लाख छ र यसमा ४२ प्रतिशत अर्थात ३७ लाख जनशक्ति छ। इजरायली सेनामा सैनिकको संख्या ६.७ लाख छ। तीमध्ये १.७० लाख सक्रिय सैनिक छन् भने ४.६५ लाख रिजर्भ कर्मचारी छन्। इजरायलमा ३५ हजार अर्धसैनिक, ८९ हजार वायुसेना, ५.२६ लाख सैनिक र १९।५ हजार नौसैनिक छन्।

हतियार कति छन् ?

इरानको सेनासँग जम्मा १,९९६ ट्याङ्क रहेका छन्। यस बाहेक इरानी सेनासँग ६५ हजार ७६५ लडाकू गाडी, ५८० स्व–चालित तोपखाना, २,०५० टोव्ड आर्टिलरी र ७७५ बहु रकेट लन्चर आर्टिलरी छन्।

त्यस्तै इजरायली सेनासँग १३७० ट्याङ्कहरू छन्। त्यस्तै ४३ हजार ४०७ लडाकू वाहनहरू, ६५० स्व–चालित तोपखाना, ३०० टोव्ड आर्टिलरी र १५० बहु रकेट लन्चर आर्टिलरी छन्।

वायु सेनामा को छ शक्तिशाली ?

इजरायल र इरान छिमेकी देश होइनन् र तिनीहरूको सिमाना एकअर्कासँग मिल्दैन। दुवै देश हजारौं माइल टाढाबाट आफ्नो वायु सेना मार्फत लडिरहेका छन्। इरानको वायु शक्तिको बारेमा कुरा गर्दा, योसँग कूल ५५१ युद्ध विमानहरू छन्। इरानको वायुसेनासँग १८६ लडाकू विमान, सातवटा ट्याङ्कर फ्लीट, १२९ हेलिकप्टर र १३ आक्रमण हेलिकप्टर छन्।

त्यस्तै इजरायलको वायु क्षमतालाई हेर्ने हो भने कुल ६१२ युद्ध विमानहरू छन्। इजरायली वायुसेनासँग २४१ लडाकू विमान, १४ ट्याङ्कर फ्लीट, १४६ हेलिकप्टर र ४८ आक्रमण हेलिकप्टर छन्।

दुवै देशका नौसेनाको शक्ति कति छ ?

इरानको नौसेनासँग जम्मा १०१ वटा हतियार छन्। यसमा सात फ्रिगेट (मध्यम आकारको युद्धपोत), तीन कार्वेट्स (सानो आकारको युद्धपोत), १९ पनडुब्बी र २१ गस्ती जहाज छन्।

त्यस्तै इजरायली नौसेनाको क्षमतालाई हेर्दा यसमा जम्मा ६७ वटा हतियार छन्। यसमा १४५ विमान वाहक, सात कार्वेट्स, पाँच पनडुब्बी र ४५ गस्ती जहाज छन्।